Wiadomosci

"Paprocie zakwitły krwią partyzantów"

Dodane: red Data: 2019-11-14 15:34:09 (czytane: 2516)  

Wystawę pt. "Paprocie zakwitły krwią partyzantów", rzecz o największej w Polsce bitwie żołnierzy AK i BCh pod Osuchami, otwarto dziś oficjalnie w Biłgoraju. W galerii na I piętrze BCK prezentowanych jest 20 plansz obrazujących przygotowania i tło historyczne bitwy, jej przebieg, sylwetki dowódców i poszczególnych oddziałów oraz tragiczny finał.

Bitwa pod Osuchami, zwana także bitwa nad Sopotem, rozegrała się końcem czerwca 1944 roku i była elementem antypartyzanckiej działalności Niemców w ramach operacji Wicher II. Niemcy ponosząc porażki na froncie wschodnim, chcieli oczyścić zaplecze swych armii. W tym czasie na ich tyłach działała prężnie polska partyzantka, złożona z ochotników żołnierzy Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich. Żołnierze Polskiego Państwa Podziemnego dokonywali akcji dywersyjnych, akcji odwetowych, wiązali niemieckie oddziały w walki pozycyjne, atakowali lini kolejowe i ważne szlaki komunikacyjne oraz łącznościowe. To zasadniczo utrudniało Niemcom możliwości wycofania czy zaopatrzenia walczących w Rosji oddziałów.

-W ten sposób podjęto decyzję o przeprowadzeniu akcji przeciwpartyzanckiej. Jej pierwsza odsłona o kryptonimie Wicher I rozegrała się w lasach w okolicach Janowa Lubelskiego i zakończyła się dla Niemców fiaskiem. Akcja Wicher II przeprowadzona została już w sercu Puszczy Solskiej, w okolicach Łukowej i Józefowa, kilkadziesiąt kilometrów od Biłgoraja. Tutaj Niemcy do walki z żołnierzami AK i BCh rzucili nieprawdopodobne siły, około 30 tys. żołnierzy, którzy wspierani byli przez lotnictwo i artylerię. Zamknięte w niemieckim pierścieniu polskie oddziały liczyły niespełna 3 tys. żołnierzy, w tym mały procent to byli żołnierze zawodowi, w dużej mierze byli to rekruci, którzy w biłgorajskich lasach przeszli wojskowe szkolenie. Mimo niezwykłej odwadze i poświęceniu partyzantów, bitwa dla strony polskiej zakończyła się tragicznie. Nie są znane dokładne straty ale szacowane są na około 50%. Część partyzantów zginęła w walce, część z odniesionych ran, niektórzy schwytani na miejscu byli mordowani. 60 z nich Niemcy przewieźli do Biłgoraja, a następnie po kilkudniowych torturach rozstrzelali w lesie Rapy koło Biłgoraja - wyjaśnia odpowiedzialna za opracowanie historyczne wystawy, Maria Działo.

Bitwę pod Osuchami uważa się za największą i najkrwawszą bitwę partyzantów z niemieckim okupantem. -Jest przykładem męstwa, nieustępliwości, poświęcenia i odwagi żołnierzy polskich. Swe działania wymierzone w Niemców prowadzone od początku wojny w Puszczy Solskiej i na Zamojszczyźnie, występowanie w obronie ludności cywilnej, przeciwdziałanie wysiedleniom i pacyfikacjom wsi oraz działania zbrojne i dywersyjne znalazły swój finał pod Osuchami. Tutaj nasi żołnierze z AK i BCh pokazali co znaczy miłość do Ojczyzny i wierność żołnierskiej przysiędze. Do końca walczyli, a przykłady takich dowódców jak Adam Haniewicz ps. "Woyna", Józef Mazur ps. "Skrzypik", czy Józef Stegliński ps. "Cord" tylko to potwierdza. Mimo tego historia samej bitwy jak i tych którzy w niej brali udział nadal mało znana jest nie tylko w Polsce ale także na Zamojszczyźnie. Stąd ta wystawa, stąd różne działania, które tę historię mają przekazywać - podkreśla dyrektor GOK w Łukowej, inspirator wystawy.

Na oficjalnym jej otwarciu gościła młodzież szkolna z I LO im. ONZ, ZSZiO i Zespołu Szkół Leśnych. -Ja o bitwie dowiedziałam się dopiero tutaj na tej wystawie - przyznaje Julia Silezin. -Wystawa pokazuje ile młodzi ludzie nieco starsi od nas musieli poświęcić w imię miłości do Ojczyzny i wolności. Polecam każdemu, kto interesuje się historią by tę wystawę zwiedził - dodaje. -Powinniśmy być z naszej historii dumni. Niestety o tym na lekcjach historii się nie mówi, bo to historia nasza regionalne. Ja o bitwie tej słyszałem z relacji mojej rodziny dziadek walczył pod Osuchami, a babcia była sanitariuszką. Z mojej rodziny, nie umiem dziś sprecyzować kto dokładnie ale pod Osuchami poległ - podkreśla Filip Wróbel.